منجمان برای محافظت از تهدید روشن شدن آسمان دست به دامن سازمان ملل شدند.

آسمان تاریک همواره نعمتی برای منجمانی بوده که با ابزارهای زمینی کار می‌کنند. همچنین برای مردم عادی، آسمان شب بدون آلودگی نوری شهری همواره جذاب بوده است. اما اخیرا موضوع ارسال ماهواره‌های فضایی به خصوص پروژه استارلینک اسپیس ایکس بسیار مورد انتقاد دانشمندان حوزه نجوم قرار گرفته است.

بسیاری از منجمان سعی در آگاه‌کردن مردم نسبت به این موضوع کردند و همچنین آنها به شرکت‌ها توصیه‌هایی در جهت کمتر دیده شدن ماهواره‌ها کردند. حال برخی دانشمندان درحال برداشتن قدمی بزرگ برای کم‌کردن اثرات منفی این موضوع هستند. در راستای این قدم بزرگ کارگاهی به نام "آسمانهای تاریک و آرام برای علوم و جامعه" که به طور مشترک توسط دفتر امور فضای خارجی ملل متحد (UNOOSA) و اتحادیه بین المللی نجوم برگزار شد.

یکی از شرکت کنندگان این ورکشاپ، جاناتان مک‌داوِل گفت: "امید داریم در طولانی مدت، بتوانیم سازمان ملل را متقاعد کنیم که دستورالعمل‌هایی برای محافظت از آسمان شب صادر کند که موررد توافق شرکت‌ها و منجمان باشد."

وی ادامه داد:"چنین دستورالعمل‌هایی باید این اپراتورها را ملزم به استفاده از ماهواره‌های با کمترین بازتاب نور و قرارگیری در مدار 600 کیلومتری کند." قابل ذکر است که قرارگیری ماهواره‌ها در مدارهای بالاتر باعث انعکاس بیشتر نور شده و هنگامی که به زباله فضایی تبدیل شدند، بازگشت آنها به زمین کار راحتی نباشد.

مک‌داوِل افزود: "این رویكرد جدیدی برای جامعه نجوم است كه تا کنون درگیر مسائل مربوط به حاكمیت فضا نشده و شروعی بسیار ابتدایی برای تلاشی طولانی است که نتیجه آنرا سال ها بعد به طرز شگفت انگیزی پررنگ خواهیم دید.

انتظار می‌رود که این تأثیرات بر روی سه شرکت بزرگ تجاری ناشی شود که همگی برای ارائه سرویس اینترنت در مدار پایین زمین (LEO) طراحی شده اند: استارلینک، شبکه وان وب و پروژه کوییپر، که توسط آمازون اداره می‌شود. اسپیس ایکس و آمازون قصد دارند ماهواره‌های خود را در نزدیکی یا زیر خط 600 کیلومتری نگه دارند ، اما وان وب بسیار بالاتر خواهد رفت، چیزی در حدود 1200 کیلومتر.

آمازون گفته است كه پروژه كويپر از حدود 3200 فضاپيما تشكيل خواهد شد. اسپیس ایکس از کمیسیون ارتباطات فدرال ایالات متحده اجازه پرتاب 12000 ماهواره استارلینک را گرفته و پیشنهاد سیستم نسل دوم آنرا داده که منجر به پرتاب 30000 ماهواره دیگر می‌شود.در همین حال، وان وب نهایتا نزدیک به 48000 فضاپیما را پیش بینی می کند! فقط برای اینکه تصور ذهنی از این اعداد داشته باشید، همینقدر بدانید که از آغاز شروع به کار پرتاب انواع فضاپیماها به مدار های زمین، این تعداد به 10000 عدد هم نرسیده!!!

هنوز مشخص نیست که این تعداد ماهواره قرار است چقدر فضای اطراف کره زمین را اشغال کنند. اسپیس ایکس تاکنون 860 ماهواره استارلینک را به فضا فرستاده، آمازون هنوز پرتابی نداشته و وان وب هم 76 عدد ماهواره تاکنون فرستاده است. البته این پروژه اخیرا با مشکلات مالی مواجه شده که تاثیر به سزایی در روند کند انجام این پروژه داشته است.

بنابر این یکسری نتایج احتمالی(که احتمال وقوع آنها کم هم نیست) نگرانی‌های ستاره‌شناسان را بشدت افزایش داده. مک‌داوِل تاثیر ایجاد 10000 ماهواره اینترنتی در مدار LEO را "خيلي بد" و 100000 عدد را "فاجعه بار" توصیف کرد. وی همچنین اشاره کرد که این تاثیرات در تمام نقاط آسمان یکسان نیست؛ به طور مثال پروژه‌هایی که باید نزدیک به افق و در گرگ و میش مشاهده شوند (مانند شکار سیارک‌های نزدیک به زمین) به شدت آسیب خواهند دید.

منجمان طی ارتباطاتی که با اسپیس ایکس داشتند، تلاش کردند که این شرکت را متقاعد کنند ویژگی بر روی ماهواره ایجاد کنند تا از روشنایی آن بکاهد (چند ماهواره اول به طرز شگفت انگیزی درخشان بودند، که باعث نگرانی محققان شد!). به عنوان مثال، این شرکت ابزارهایی را به فضاپیمای استارلینک اضافه کرده است تا نور خورشید را از بازتابنده‌ترین سطح خود دور کند و ماهواره بتواند تاریک‌ترین سطح خود را به روی ناظر زمینی نشان دهد.

مک‌داوِل این تلاش‌هارا تحسین و اشاره می‌کند که با انجام این کارها دیگر نمی‌توان ماهواره‌ها را با چشم عادی دید اما همچنان در میدان دید تلسکوپ‌های حساس قرار می‌گیرند. او این مسئله را فرای سه شرکت مطرح شده می‌داند؛ به همین دلیل او و همکارانش در این مسیر قدم برمی‌دارند. آنها اعتقاد دارند راه حل درست این است که با سازمان ملل وارد گفتگو شوند و به توافق مناسبي برسند.

منبع: Space.com